درپی درخواست اکید مقام معظم رهبری به مصرف تولیدات داخلی و ممنوعیت مطلق ورود محصولاتی که مشابه داخلی دارد و درپی آن تصویب موضوع در هیات دولت، اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات کشور با انتشار بیانیهای خواستار عملی شدن این دستور در صنعت مخابرات کشور شد.
وایمکس نیوز - متن بیانیه اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات کشور که دیروز (18 مهرماه) منتشر شده، به این شرح است:
"دستگاههاى دولتى بایستى جزم عزم داشته باشند بر اینکه جز تولیدات داخلى -در آن مواردى که تولید داخلى وجود دارد- هیچ چیز دیگر مصرف نکنند. یعنى واقعا در محصولاتى که مشابه داخلى دارد، مطلقا ممنوع بشوند که از خارج چیزى وارد نکنند... اگر مدیران ما عزم را جزم کنند براى اینکه محصول ایرانى را، تولید ایرانى را به کار بگیرند، هم تولیدات باکیفیت هست، هم خود این کار موجب میشود که در تولیدات داخلى کیفیت بالا برود. این کار را حتما بایستى انجام بدهند." دیدار مقام معظم رهبری با نخبگان جوان، 13 مهرماه 1390
شاید در میان انواع چالشها و مشکلات حوزه ICT کشور، مساله توجه به تولیدات داخلی و حمایت از توان بومی را بتوان قدیمیترین و البته ریشهدارترین خواست فعالان و دلسوزان این صنعت دانست. مسالهای که با تحولات ساختار وزارت ICT و تغییر در اولویتهای توسعه ای مخابرات کشور همچنان جایگاه و اهمیت خود را حفظ کرده است.
اما در شرایط امروز کشور، بهرغم رشد و پیشرفت در سطح کمی خدمات مخابراتی، متاسفانه در میان اغلب مسوولان، کارشناسان و حتی رسانهها این موضوع جایگاهی ندارد و گویا همه ما به مرگ خاموش صنعت بومی خود به دست محصولات خارجی رضایت دادهایم، آنقدر که گویا نه تعطیلی واحدهای صنعتی و خطوط تولیدی مخابرات کشور در این چند سال متاثرمان میسازد، نه خروج سالیانه صدها نخبه فارغ التحصیل دانشگاهها در رشتههای برق و مخابرات و الکترونیک از کشور برایمان اهمیت دارد و نه دلسردی استادان و کارآفرینانی که با سرعت گرفتن روند "خارجیسازی" گسترده صنعت، رفته رفته عطای تولید را به لقایش میبخشند ما را به لزوم تجدید نظر در سیاستهایمان وا میدارد.
شاید نوشتن این چند سطر نیز بیفایده باشد، اما با صحبتهای اخیر رهبری و تاکیدات صریح و خطابشان به مسوولان در باب لزوم بهره گیری از توان و محصولات داخلی و مصوبه هیات دولت در استان همدان انتظار میرود مسوولان مخابرات کشور حداقل نسبت برنامهها و پروژههای در دست انجام خود را با چارچوبهای مد نظرشان روشن کنند. به عنوان نمونه:
1. با وجود دهها پروژه توسعهای در بخشهای مختلف اعم از تلفن همراه و ثابت، شبکههای انتقال داده، نرم افزار و امنیت، چه سهمی از محصولات و خدمات توسط داخلیها تامین میشود؟ آیا اساسا برای توانمندسازی توان بومی و انتقال دانش فنی برنامهای وجود دارد؟
2. در پروژه اپراتور چهارم –اتصال فیبرنوری به منازل– که از سال گذشته توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کلید خورد، قرار است از کدام محصول داخلی استفاده شود؟ آیا یک بررسی و مطالعه یا حتی درخواست و فراخوان از شرکتهای داخلی برای مشخص کردن سهم محصولاتی که میتوانیم در این پروژه تولید و تامین کنیم، انجام شده است؟ آیا بناست حتی کانکس و منبع تغذیه این پروژه هم توسط فروشندگان تجهیزات خارجی تامین شود؟ آیا مشخص شده است صنعت ما چه سهمی از 6 میلیارد دلاری که گفته میشود کشور چین به صورت فاینانس به این پروژه اختصاص داده– و البته از محل پول نفت خودمان است- دارد؟
3. آیا تبعات به کارگیری گسترده محصولات خارجی، چه سخت افزار و نرم افزار، در حوزه حساس و راهبردی ICT- به شکلی که الان شاهد آنیم- بر آینده صنعت و حتی امنیت کشور دیده شده است؟ اگر روزی –به هر دلیلی- ارتباط سیاسی و اقتصادی ما با کشوری که با سرعت اعجاب آوری توسعه و حتی نگهداری از شبکههای مخابراتی خود را به او وابسته میکنیم دچار مشکل شد، قادر به ادامه مسیر خواهیم بود؟
4. وزارت ICT برای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات طبق قانون برنامه پنجم مکلف به بهرهگیری از توان بخش غیردولتی شده است. با توجه به تاکیدات قانونی و نیز مطالبه اخیر رهبری چه برنامهای برای الزام بخش غیردولتی به استفاده از خدمات و محصولات داخلی دارد؟ آیا میتوان با استناد به اینکه غالب پروژههای مخابراتی کشور توسط بخش به اصطلاح "غیردولتی" انجام میشود، دست آنها را در استفاده از هرگونه محصول خارجی باز گذاشت؟ رگولاتوری زیر مجموعه وزارت ارتباطات چه نقشی در نظارت بر قانون استفاده حداکثر از توان داخلی دارد؟ اساسا رگولاتوری این مساله ملی را –در کنار تعیین رقمهای میلیاردی برای مزایده و فروش مجوز به شرکتها- وظیفه خود میداند؟
5. رهبری در همین بیانات اخیر فرمودند "صنایع ما اگر بخواهند از رقابتهاى بازار عقب نمانند، به پیشرفت علمى و نوآورى احتیاج دارند. این نوآورى، زمینهاش در دانشگاههاى ما، پژوهشکدههاى ما، پژوهشگاههاى ما کاملا فراهم است. این پژوهشگاههایى که چند بار توصیه شد که در کنار دانشگاهها و وابسته به دانشگاهها به وجود بیاید، میتواند یک بخشى را در اختیار صنایع بگذارد که آنها در این پژوهشگاهها شرکت کرده و از ناحیه آنها نیازهاى خودشان را برطرف کنند." مسوولان محترم مشخص کنند در حوزه مخابرات کشور مراکز تحقیقاتی به ویژه مرکز تحقیقات مخابرات ایران در چندسال اخیر در چه مواردی نوآوری صنعتی داشته و چه نیازی از صنعت را برطرف کردهاند؟
خوشبختانه مقام محترم ریاست جمهوری در پاسخ به این مطالبه، ممنوعیت هرگونه خرید خارجی کالاهایی که مشابه داخلی دارد را در دستگاههای دولتی در جلسه اخیر هیات دولت به تصویب رسانده و تاکید کردند: "دستور صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی شامل همه دستگاهها و قوا میشود." از این رو انتظار دلسوزان و فعالان صنعت ارتباطات کشور این است که اجرای این دستور اولا منحصر به خرید مایحتاج روزانه ادارات دولتی نشود و خریدهای چندین میلیون دلاری همه وزارتخانه و دستگاهها به ویژه حوزه حساس و راهبردی ارتباطات و فناوری اطلاعات را نیز شامل شود و ثانیا سازوکاری برای بررسی نحوه و چگونگی اجرا شدن این دستور به ویژه در پروژههای حساس و مهم وزارتخانهها مشخص و اعلام شود.
جدی گرفتن مطالبات و تاکیدات صریح رهبری در زمینه لزوم بهرهگیری از توان و محصولات داخلی -که البته اولین تاکیدشان نیز نبوده است- توسط مسوولان ذی ربط کف خواسته و انتظار فعالان حوزه سخت افزار و نرم افزار صنعت داخلی است؛ درخواستی که با توجه به تاکید مسوولان به التزام از اوامر رهبری و پیروی از ولایت فقیه خواسته نابهجایی نیست. از همین روست که انتظار داریم پاسخ سوالات مطرح شده و همت برای اجرایی کردن مصوبه اخیر هیات دولت را در کلام و عمل مسوولان فاوای کشور ببینیم.
در پایان تاکید میکند صنعت مخابرات کشور آمادگی دارد تا با اعلام توانمندیهای خود زمینه استفاده از توان داخلی را در پروژههای توسعه ای بخش مخابرات و فناوری اطلاعات کشور فراهم سازد.